करोना विषाणूने सध्या जगभरात सगळीकडे हाहाकार माजवला आहे. त्यावर अद्याप औषध नसल्याने प्रतिबंधात्मक काळजीच कसोशीने घ्यायच्या सूचना अगदी जागतिक आरोग्य संघटनेपासून (WHO) सगळ्याच महत्त्वाच्या संस्था देत आहेत. करोनाचा संसर्ग टाळण्याचा एक उपाय म्हणून हात वारंवार धुवा आणि चेहऱ्याला सतत हात लावू नका, अशाही सूचना दिल्या जात आहेत; तरीही थोड्या थोड्या वेळाने चेहऱ्याला हात लावण्याची सवय अनेकांना असते. ही सवय मोडण्यासाठी पुण्यातील एका तरुण कम्प्युटर इंजिनीअरने एक अॅप विकसित केले आहे. काम करत असताना हात चेहऱ्याला लावला गेला किंवा चेहऱ्याच्या दिशेने गेला, तर हे अॅप ‘नो.. नो’ असा आवाज करून संबंधित व्यक्तीला इशारा देते. विनाकारण सतत चेहऱ्याला हात लावण्याची सवय मोडण्यास हे अॅप मदत करणार आहे. 

प्रसाद सेठ असे या कम्प्युटर इंजिनीअरचे नाव आहे. त्याने आतापर्यंत अनेक समाजोपयोगी सॉफ्टवेअर्स विकसित केली आहेत. जागतिक आरोग्य संघटनेसह अनेक महत्त्वाच्या संस्थांनी चेहऱ्याला वारंवार हात न लावण्याच्या सूचना केल्या आहेत; पण काम करताना नकळत चेहऱ्याला हात लावण्याची सवय अनेकांना असते. हे लक्षात घेऊन प्रसादच्या डोक्यात हे वेब अॅप विकसित करण्याची कल्पना आली. फेस टच अॅलर्ट असे या अॅपचे नाव असून, त्याने ते मोफत उपलब्ध केले आहे. 

https://facetouchalert.netlify.com/ या लिंकवर हे वेब अॅप मोफत उपलब्ध आहे. कम्प्युटर/लॅपटॉपवरून काम करत असताना इंटरनेट ब्राउझरमध्ये हे अॅप ओपन करून ठेवायचे आहे. त्याला कॅमेरा अॅक्सेस द्यावा लागतो. हे अॅप एका विंडोमध्ये ओपन करून ठेवून आपण आपले काम करू शकतो. काम करताना आपला हात चेहऱ्याजवळ गेला किंवा चेहऱ्याला लागला, तर या अॅपमधून ‘नो..नो’ असा आवाज येतो. किती कालावधीत आपण किती वेळा चेहऱ्याला हात लावला याची नोंदही हे अॅप ठेवते. तसेच, एखाद्याला अगदीच वारंवार चेहऱ्याला हात लावायची सवय असेल तर दोन अॅलर्टमधील कालावधीही त्यानुसार सेट करता येतो. चेहऱ्याला हात लावण्याची सवय मोडण्यास हे अॅप मदत करू शकते. (हे अॅप कसे काम करते, याचा व्हिडिओ शेवटी दिला आहे.)

एक महत्त्वाची गोष्ट म्हणजे, या अॅपला कॅमेरा अॅक्सेस द्यावा लागत असला, तरी यातील डेटा कुठल्याही सर्व्हरवर पाठवला जात नाही. त्यामुळे आपली माहिती दुसऱ्या कोणाच्या हाती लागण्याची भीती नाही. शिवाय यासाठी कोणतेही लॉगिनही लागत नाही. त्यामुळे हे अॅप उपयुक्त आहे. 

याआधीही प्रसादने अशीच काही समाजोपयोगी अॅप्स विकसित केली आहेत. हेल्थ स्कॅन हे ऑटिस्टिक मुलांना उपयोगी ठरणारे अॅप, तसेच कर्णबधिरांसाठी इझी टेक्स्ट टू स्पीच अॅप त्याने विकसित केले आहे. इझी टेक्स्ट टू स्पीच अॅपच्या साह्याने कर्णबधिरांना संवाद साधणे सोपे होते. हे अॅप आतापर्यंत २७ हजारांहून अधिक जणांनी वापरले आहे. 

रोटरी-रोटरॅक्ट पनवेल मिडटाउनकडून अलीकडेच प्रसादला यंग इनोव्हेटर पुरस्कारही मिळाला आहे. तसेच, सनबीम इन्स्टिट्यूटनेही त्याचा गौरव केला आहे. ‘रोटरॅक्ट इंटरनॅशनल डिस्ट्रिक्ट ३१३१’मध्ये तो डिस्ट्रिक्ट प्रोफेशनल डेव्हलपमेंट डायरेक्टर, तसेच प्रोफेशनल असिस्टन्स ऑफिसर म्हणून कार्यरत आहे. 

‘माझ्या शिक्षणाचा उपयोग समाजाला व्हावा, म्हणून मी अशा पद्धतीची समाजोपयोगी अॅप्स विकसित करतो,’ असे प्रसादने सांगितले. 

प्रसादचा ई-मेल : prasadlt6@gmail.com